Tagged with Asparagus

© Asparagus densiflorus ‚Meyersii’

Rodzina: Asparagaceae

System korzeniowy mocno rozbudowany. Na korzeniach owalne bulwy. Gromadzą one wodę i składniki pokarmowe na okres suszy. Ponad ziemią wyprostowane pędy. Małe gałęziaki ustawione są tak, iż całość przypomina napuszony i sztywny ogon kota. Pędy i gałęziaki są w kolorze soczystej, limonkowej zieleni. W sprzyjających warunkach roślina zakwita małymi, białymi lub różowymi kwiatkami o słodkim zapachu. Po zapyleniu pojawia się mała jagoda, czerwona jak dojrzała, zawierająca jedno czarne nasiono.

Występowanie

Roślina pochodzi z Republiki Południowej Afryki. Rośnie tam na wielu siedliskach, od nadmorskich wydm, przez miejsca skaliste po lasy. W swoim rodzinnym kraju i w krajach o cieplejszym klimacie, asparagus ten jest często uważany za inwazyjny chwast.

Roślina w doniczce nie przekroczy 60 cm, lecz na szerokość może osiągnąć nawet 90 cm.

Stanowisko

Jak większość roślin tropikalnych roślina wymaga bardzo jasnego stanowiska, lecz latem nie może stać na słonecznym parapecie. Jeśli gałęziaki zaczną żółknąć to światła dla tej rośliny jest stanowczo za dużo. Kiedy roślina jest wyciągnięta i bardziej przypomina zwykły asparagus to znak, że ma za ciemno. Na lato z powodzeniem roślinę można wystawić na zewnątrz w miejsce lekko ocienione.

Wymagania i pielęgnacja

Roślina należy do mocno żarłocznych. Przy jej rozbudowanym systemie korzeniowym trzeba roślinie zapewnić dość spore doniczki. Uprawiamy w standardowym podłożu do kwiatów, lecz należy je wymieszać z keramzytem lub żwirkiem akwarystycznym. Dając 1/3 objętości ziemi. Najlepszym sposobem jest wsypanie do pojemnika 2 garście ziemi i jedną garść żwirku i wymieszać. W naturze roślina przynajmniej 6 miesięcy ma okres totalnej suszy, więc nie będzie tolerowała zalewania podłoża. Podlewając roślinę robimy to systemem raz a dobrze i z kolejnym czekamy aż dość gruba wierzchnia warstwa ziemi przeschnie. By utrzymać ładny kolor liści tej żarłocznej rośliny warto co tydzień dać nawóz do roślin zielonych.

Mimo dokarmiania roślina dość szybko wyczerpuje zapasy z gleby, zatem bezwzględnie trzeba roślinę co roku przesadzać do nowej ziemi. W pewnym momencie skończy się dostępny rozmiar doniczek, a właściwie donic. Wówczas przystępujemy do przycięcia systemu korzeniowego tak by z zapasem mieścił się w donicy. Roślina znosi to dość dobrze tylko trzeba ją na ten czas postawić w nieco bardziej ocienionym miejscu lub nałożyć mocno podziurkowany worek foliowy. W ciągu tygodnia roślina na tyle odbuduje system korzeniowy, że zabezpieczenia nie będą już potrzebne.

Jeśli z jakiś względów roślina została przesuszona, liście zrobiły się brązowe i opadły to nie ma innej rady jak ściąć wszystko do powierzchni ziemi. Wyjąć roślinę z donicy i włożyć ją do wiadra z letnią wodą. Ponieważ będzie tam dużo powietrza to bryła korzeniowa będzie utrzymywała się na powierzchni, trzeba ją zatem obciążyć czymś ciężkim. Wyjmujemy z wiadra jak przestaną pojawiać się bąbelki powietrza. Stawiamy np. w zlewie by ociekła. Następnie wkładamy do doniczki uzupełniając wypłukane ubytki ziemi. Jeśli byśmy chcieli tylko odnowić roślinę to wystarczy tylko ściąć do ziemi wszystkie pędy. Nie należy się obawiać roślina najpóźniej w ciągu miesiąca wypuści nowe pędy.

Mrozoodporność

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez podział nie jest łatwe z uwagi na bardzo splątany system korzeniowy. Wykonujemy to tylko na mocno rozrośniętych egzemplarzach, bo podział mniejszych roślin spowoduje iż te małe kępki nie mają dużych szans na przetrwanie. Na zdjęciu minimalna nowa sadzonka.

Można wysiewać nasiona od wiosny do wczesnego lata. Jeśli dostaniemy całe owoce to należy tą czerwoną osłonkę zdjąć. Trudnością jest zapewnienie wysiewom temperatury podłoża nie mniejszej jak 25 0 C. W grę wchodzi jedynie podgrzewana mnożarka, mata lub kabel grzejny.

Choroby i szkodniki

Jak u większości asparagusów problemem mogą być tarczniki, miseczniki lub wełnowce.

Zastosowanie

Poza uprawą jako roślina samodzielna często stosuje się roślinę jako wypełniacz do dużych pojemników z innymi roślinami. Lecz wówczas trzeba pamiętać o regularnym dokarmianiu by wszystkie rośliny miały co jeść, a nie tylko ten żarłok i rozdzielenie tych roślin w późniejszym okresie może być obarczone dużymi trudnościami. Przy tworzeniu kompozycji raczej zachować rośliny w swoich doniczkach.

Nazwa rodzaju ”Asparagus” pochodzi od greckiego ‚asparagos’. Tak nazywano uprawiane szparagi.

Nazwa gatunkowa ”densiflorus”, to po polsku można by przetłumaczyć jako gęstokwiatowa.

© Asparagus densiflorus ‚Sprengeri’

Rodzina: Liliaceae – liliowate

Jego nazwa botani­czna pochodzi z greckiego asparagos (szparag) i łaciń­skiego densiflorus (gęsto kwit­nący).

Synonim: Asparagus sprengeri.

Szparag Sprengera jest byliną o wiotkich, długich, zwisających lub płożących się pędach. Liście przekształcone w krótkie, zakrzy­wione ciernie. Jasnozielone gałęziaki(tak botanicy nazywają mocno przekształcone zielone łodygi) rozmieszczone skrętolegle i dość rzadko. Drobne, biało-kremowe, wonne kwiaty zebrane są w grona w kątach gałęziaków i nie mają znaczenia zdobniczego. Czasem szparag zawiązuje owoce — nie­wielkie, czerwone jagody, w których znajdują się nasiona. Jeżeli chcemy szparag rozmnażać w domu, nasiona te bardzo nam się przydadzą.

W uprawie doniczkowej mogą pojawić się jeszcze:

A. densiflorus ‚Meyeri’ (syn. A. meyeri ) – szparag Meyera. Jego cechą charakterystyczną jest wygląd pędów przypominających lisie ogony.

A. densiflorus ‚Myriocladus’ (syn. A. umbellatus) – szparag modrzewiowy. Rzadko spotykany w uprawie gatunek o silnie rozgałęzionych pędach, dorastają­cych do 2 m długości. Ma jasnozielone gałęziaki zebrane w gęste pęczki, jak igły modrzewi.

Asparagus falcatus – szparag sierpowaty. Występuje dziko w Azji i Afryce jako zdrewniałe pnącze o długich, sztywnych pędach (do 15 m). Gałęziaki osiągają 10 cm długości.

Asparagus setaceus (A. plumosus) – szparag pierzasty. Pochodzi z Afryki Południo­wej. Jego wiotkie pędy dorastają do kilku metrów długości i mają wachlarzowaty kształt. Gałęziaki są bardzo delikatne, cienkie, zebrane w pęczki. Liście prze­kształcone w zakrzywione ciernie. W sklepach czasem pojawia się odmiana ‚Pyramidalis’ o wzniesionych pędach.

Pochodzi z prowincji Natal w RPA.

W naturze długość pędów może dochodzić do 2 m. W doniczkach przeciętnie między 60 – 90 cm.

Asparagus bardzo lubi miejsce jasne, ale nie w pełnym słońcu. Dobrze sobie poradzi na parapetach okien o wystawach zachodnich, wschodnich i pośrednich. Mając okna skierowane na południe lub południowy-wchód lub zachód kwiatka musimy powiesić za firanką. Jaśniejący kolor gałęziaków będzie sygnałem, że ma zbyt dużo słońca. Posiadając zimne mieszkania trzeba pamiętać, że równie popularny szpa­rag pierzasty potrzebuje więcej ciepła niż szparag Spren­gera.

Podłoże do uprawy asparagusów powinno być bogate w próchnicę, o lekko kwaśnym odczynie (pH 6,0-6,5, dla szparaga pierzastego bardziej kwaśne bo o pH 5,5-6,0). Dla tych, którzy wolą przygotowywać sami podłoże – bo wiedzą wtedy co mają – podam skład mieszanki jaką przygotowuje się w uprawach produkcyjnych. Otóż miesza się ziemię kompostową(minimum 2-u letnią) z torfem, korą i dobrze rozłożonym, a najlepiej przekompostowanym obornikiem w proporcjach 2:1:1:1. Do tego dodaje się nawozy. Nie będę podawała ich ilości bo posiadacze doniczek powinni raczej trzymać się zaleceń na opakowaniach dostępnych nawozów przeznaczonych do użytku domowego. Pamiętamy, że szparag pierzasty wymaga bardziej przepuszczalnego podłoża i mniejszej dawki nawozów.

Jeśli mamy tylko jedną roślinę to zmuszeni jesteśmy do korzystania z ziemi dostępnej w sklepie. Wiosną kiedy w domach przesadza się wiele roślin można przygotować więcej podłoża standardowego i potem modyfikować tylko tyle ile potrzeba na daną roślinę. Na takie standardowe podłoże powinno się składać to co kupimy oraz około ¼ objętości granulowanego obornika i 1/3 objętości wermikulitu, perlitu czy kory. Tu już nie musimy dodawać żadnych nawozów bo są one zawarte w ziemi, a my jeszcze dodaliśmy obornika. Tak przygotowane podłoże nie będzie od nas wymagało nawożenia przez około 2 miesiące. Dopiero potem powinniśmy dawać nawóz do roślin zielonych, co tydzień wlewając do konewki połowę zalecanej dawki.

Pamiętajmy by latem starać się utrzymywać podłoże lekko wilgotne lecz między podlewaniami wierzchnia warstwa powinna przeschnąć. Prawidłowo utrzymywany stan wilgotności podłoża zobaczymy podczas przesadzania. Jeśli na korzeniach pojawią się zgrubienia(usunąć w czasie przesadzania) będzie to oznaczało, że roślina przechodziła okres suszy. Szparag z racji swego występowania przystosował się do panujących warunków i tworzy te bulwy na korzeniach by móc magazynować w nich wodę. Rosnąc w sprzyjających warunkach nie ma potrzeby uruchamiać tego mechanizmu obronnego, a ilość bulw (bo zupełnie ich wyeliminować się nie da) świadczy tylko o naszej staranności w pielęgnacji. Dodatkowym efektem okresowego braku wody jest powstawanie krótszych pędów, a przy domowym braku światła i mniej gęstych.

Temperatura domowa latem jest optymalną, a na zimę kto może powinien obniżyć temperaturę do około 15 0 C. Roślina wyraźnie zwolni wzrost i nie będzie się tak wyciągać. Nieco wyższej temperatury potrzebuje szparag pierzasty, a szparag mo­drzewiowy wymaga 25-28°C latem i 15-18°C zimą.

Wiosną przystępujemy do przesadzania. Wykonujemy go jednak tylko wówczas kiedy jest to konieczne i dajemy doniczkę wyłącznie o numer większą. Czasem po usunięciu bulw spokojnie można posadzić do tej samej doniczki. Drugą czynnością jest usunięcie wszystkich starych, nieładnych pędów. Asparagus szybko nadrobi ubytki, a my w doniczce będziemy mieć tylko ładnie zielone pędy.

Przypomnienie dla osób wystawiających asparagus na balkon. Rośliny to lubią, ale trzeba pamiętać by częściej sprawdzać stan ich zdrowotności szczególnie poszukiwać nieproszonych lokatorów, a wyjątkowo starannie robić to przed wniesieniem doniczek do domu.

Wszystkie szparagi rozmnaża się przez wysiew nasion lub podział starszych, roz­rośniętych egzemplarzy.

Nasion nie należy przetrzymywać zbyt długo po zbiorze. Najlepiej wysiewać je w drugiej połowie zimy (w styczniu—lutym) uprzednio namoczywszy je na dwa dni w ciepłej wodzie. Napęczniałe nasiona szybciej kiełkują. Wysiewamy do pojemników albo w specjalne podłoże do kiełkowania, albo(ja osobiście wolę) w mieszankę torfu z perlitem gdzie na dwie części perlitu dajemy jedną część torfu. Kiełkowanie odbywa sie w ciemności. Do czasu kiełkowania i w jego trakcie utrzymujemy podłoże w temperaturze 22-23 0 C (dla szparaga pierza­stego 22-29°C). Po zakończeniu wschodów by siewki się nie wyciągały obniżamy temperaturę do 20 0 C i pojemnik ustawiamy w możliwie najwidniejszym miejscu. Jeśli jest to kamienny parapet pod pojemnik podstawić deseczkę, kawałek styropianu lub dwie podkładki jakie stosuje się w barach piwnych, by zimny parapet nie obniżał temperatury ziemi.

Do pierwszego pikowania po około 3 miesiącach od wysiewu do możliwie najmniejszych doniczek. Jak nie mamy to do palet ze średnimi otworami. Po przerośnięciu podłoża przesadzamy do doniczek o średnicy 6-8 cm. Dopiero w sierpniu sadzimy do doniczek o średnicy nie przekraczających 12 cm. W marcu będzie trzeba zadecydować czy roślina wymaga kolejnego przesadzenia czy nie.

Choroby i szkodniki

Jeśli wystąpi masowe żółknięcie listków szczególnie w miesiącach zimowych to sprawdźmy podłoże, bo najprawdopodobniej jest zalane. Bez względu na porę rośliny przesadzamy do świeżej ziemi usuwając tyle mokrego, starego podłoża ile się tylko da bez zbytniego uszkadzania korzeni. Jeśli jednak część korzeni wykazuje objawy nadgnicia należy je usunąć, a miejsca cięcia oprószyć sproszkowanym węglem drzewnym. Dopiero wówczas posadzić.

Bakteryjna guzowatość podstawy łodyg. Słaby wzrost rośliny, pędy wyraźnie marnieją, a na szyjce korzeniowej lub u podstawy łodyg duże galasowate narośla. Jedyne wyjście to chore rośliny usunąć wraz z doniczką.

Ze szkodników mogą pojawić się prawie wszystkie popularne na roślinach. Szukajmy zatem przędziorków, wciornastków, mszyc, tarczników czy wełnowców.

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Meyerii – http://www.public.asu.edu/